-----ક્રોધનાં મૂળમાં પણ દુ: ખની જેમ જ અપેક્ષા જ છે . જયારે જયારે આપણી ઈચ્છા પ્રમાણે ન થાય ત્યારે ,અથવા નકારાત્મક સંયોગો સર્જાય અને નિરાશામાં
-----હવે જોઈએ ,ઈચ્છા શેને લીધે થાય છે ? તો , કોઈક વસ્તુ પહેલા આંખને ગમે ;પછી મનને ગમતી થાય . એ વસ્તુ આપણી પાસે હોય એવી ઇચ્છાએ થાય . એ વસ્તુ આપણે કોઈક પ્રકારે મેળવીએ .એના માટે આપણને મોહ અને આસક્તિ થાય . એ જો તૂટી જાય કે ચોરાઈ જાય તો આપણને જે દુ:ખ થાય એમાંથી તોડનાર વ્યક્તિ ઉપર ,અથવા લઇ જનાર ઉપર ક્રોધ ઉત્પ્ન્ન થાય . એ જ રીતે કોઈ વ્યક્તિ પ્રત્યે લાગણીના તાંતણા એટલાં મજબૂત બંધાઈ જાય કે એ વ્યક્તિની આસક્તિ ને લીધે એનું દૂર જવું નાપસંદ બને ; અને દૂર કરનાર વ્યક્તિ કે સંયોગો ઉપર ક્રોધ આવે . આપણે હમેશા એ વસ્તુ કે વ્યક્તિનું ધ્યાન જ કરતાં રહીયે એને આસક્તિ કહેવાય . અને એ આસક્તિમાંથી , એ વસ્તુ કે વ્યક્તિ સાથે હમેશા જ રહેવાની ઈચ્છા થાય .આ જ વાત ગીતાના 2 જા અધ્યાયના 62માં શ્લોકમાં કહી છે . આમ ક્રોધ ઉત્પ્ન્ન થવાથી એ સમયે, ક્ષણે વિચાર શક્તિનો ક્ષય થાય છે ; અને ન તો બોલવાનું ભાન રહે છે ,કે , ન તો વર્તનનું . પોતે શું કરે છે અને કેવી રીતે વર્તે છે તેનું ભાન રહેતું નથી .આ જ સ્થતિને 63માં શ્લોકમાં સંમોહઃ શબ્દ આપ્યો છે . સંમોહ એટલે મૂઢતા , જડત્વ . આને લીધે આગળ-પાછળનું બધું જ ભૂલી જવાય છે ; જેને અહીં સ્મૃતિ વિલોપ કહ્યો છે .સ્મૃતિ એટલે સમજશક્તિ ; સારું નરસું વિચારવાની શક્તિનો લોપ . અને એને કારણે હત્યા સુધી પણ કોઈક પહોંચી જાય . માટે આસક્તિ ,જે ,આ બધાનું મૂળ છે , સ્ત્રોત છે ,તેનો જ નાશ કરવો ,તેને જ ત્યજવી . જે આધ્યત્મમાં આગળ વધી ઉન્નત કે ઉર્ધ્વ પથ ઉપર ચાલવા માગે છે , તેને માટે આસક્તિ છોડવી એજ માર્ગ છે .
-----ક્રોધના પરિણામો સમજવા મા
11\12\2020
No comments:
Post a Comment