અરીસો શું કહે છે ?

 વિષય :- અરીસો શું કહે છે ? 

અરીસો , આયનો ,દર્પણ -આ એક કલાઈ લગાડેલો એવો કાચ છે,જેમાં એની સામે આવતી દરેક વસ્તુનું પ્રતિબિંબ દર્શાવે છે . મેં દર્શાવે શબ્દ જ વાપર્યો છે; દેખાડે કે બતાવે નહીં, કારણ, એ જેવું જુએ છે એવું જ દર્શાવે છે .બતાવવામાં કે દેખાડવામાં કદાચ ભેળસેળ થઇ જાય; જેવી રીતે માનવીની વર્તણુક ! વાતોમાં ઘણું સુષ્ઠુ સુષ્ઠુ બોલાય ,જ્યારે વર્તન કાંઈક જુદું જ હોય . અરીસો એવું નથી કરતો . એ જે દેખે છે, જેવું દેખે છે તેનું જ અસલ પ્રતિબિંબ દર્શાવે છે . ધારો કે આપણે અરીસા સામે ઉભા રહીને હસીએ તો એ સામે હસે અને ક્રોધિત મુખ બતાવીએ તો એ પણ એ જ ભાવ બતાવે . આ એની વર્તણુક આપણને શું કહે છે ? તમારે જેવા ભાવ, લાગણી માં જોઈતા હોય તો , તમારે , પોતાએ , જાતે પહેલા એ જ રીતે વર્તવું પડશે ; તો સમાજ, સગા-વ્હાલા ,ઉપરીઓ, હાથ નીચેના કર્મચારીઓ, બધા જ એનો પડઘો એમની વર્તણુકમાં પાડશે .અને તમને તમારું મનમાન્યું મળશે . જેવી કરણી  તેવી ભરણી ની જેમ અરીસો સમજાવે છે અથવા કહે છે . 

  હા, અરીસો આપણા મુખને અને વાળને શણગારવામાં પણ મદદરૂપ થાય છે .આપણે સજ્યા પછી કેવાં દેખાઈએ છીએ તે જાણવું હોય તો અરીસાની જરૂર પડે ,નહીં તો જાતને જાતે તો જોઈ જ ન શકીએ . અરીસાની શોધ પહેલાં સ્થિર પાણીમાં પ્રતિબિંબ જોઈને સંતોષ લેવાતો . 

   અરીસો કેટલીક વખત આપણને સ્વયંને બતાવે છે . અરીસામાં દેખાતી મુખરેખા આપણા મનની વાત જણાવી દે છે . ચહેરા ઉપરની કરચલીઓ આનંદ, ચિંતા કે  દુ:ખ ના ભાવ સ્પષ્ટ બતાવે છે . પ્રતિબિંબ સ્વચ્છ રીતે જોવા અરીસો સ્વચ્છ રાખવો જરૂરી છે , એ જ રીતે મન સ્વચ્છ રાખવું જરૂરી છે. કુડ-કપટથી મનનાં દર્પણ ઉપર ધૂળ બાઝે છે . મનનાં ઉઝરડાની જેમ કાચ ઉપર પણ ઘસરકા પડે તો પ્રતિબિંબ ટુકડામાં પરિણમે છે . માટે, મન અને કાચ--અરીસો-- બન્નેને સમ્પૂર્ણ  સભાનતાથી સાચવવા જરૂરી છે . કોઈકે કહ્યું છે કે , "દર્પણ જૂઠ ના બોલે " તો કોઈકે લખ્યું છે ,"મુખડા ક્યાં દેખે દર્પણમેં "તો વળી કોઈકે "તોરા મન દર્પણ કહેલાયે " . આ બધી પંક્તિઓ આપણને કેટલું બધું સમજાવે છે ?! આંખને મનનું દર્પણ કહી છે . વાત કરતાં આંખો તરફ ધ્યાનથી જોનારા સામી વ્યક્તિના મનના ભાવો સમજી શકે છે. દોષી  વ્યક્તિ ક્યારે ય આંખ મેળવીને વાત નહીં કરી શકે .અને સ્નેહીઓ આંખમાં આંખ પરોવીને મૌન રહીને પણ મનની વાત કહી દેતા હોય છે . આમ, સ્થૂળ અરીસો અને આંખ બન્ને દરેક ભાવો જેમના તેમ દર્શાવે છે ; સાથે સાથે સ્વચ્છતાનો પાઠ ભણાવે છે . 

   બસ , તો અરીસો શું કહે છે તે પ્રશ્ન ઉપર ટૂંકમાં આટલું જ . અસ્તુ . 

                                                                           9\3\2021